Osadnicy z Catanu (Settlers of Catan) są jedną z najbardziej popularnych gier planszowych zarówno na świecie jak i w Polsce. Jest to prosta gra ekonomiczna przy której bawią się dobrze osoby na co dzień grające w planszówki, a jeszcze lepiej amatorzy tej formy rozrywki.

Osadnicy z Catanu - pudełko

Osadnicy z Catanu są produktem Klaus?a Teuber?a. W gigantycznym pudełku znajdziemy skrót zasad na kolorowej karcie formatu opakowania od gry, czarno białą książeczkę z zasadami szczegółowymi, duże żetony w kształcie heksów z których układa się planszę, obramówkę do planszy, karty surowców i karty specjalne, drewniane domki i drogi oraz karty kosztów budowy dla każdego gracza. Tak po krótce przedstawia się to, co zobaczą nasze oczy po otwarciu pudła.

Plansza
Plansza składa się z kilkunastu sześciennych żetonów i obramówki w środku której je układamy. Żetony reprezentują obszary utożsamiane z poszczególnymi surowcami np. las ? drzewo, pola ? zboże itp. Są one ładnie pomalowane, a co najważniejsze są wykonane z grubej tektury, co gwarantuje ich solidność. Największym atutem planszy jej jednak jej losowość. W każdej rozgrywce może ona być bowiem inna. Układanie planszy odbywa się przez losowe wyłożenie żetonów obszaru, a następnie układamy na nich alfabetycznie małe żetony. Te małe żetony są z jednej strony oznaczone literami (ta strona jest potrzebna tylko w fazie układania planszy), a po drugiej mają cyfry (po ich rozłożeniu należy je odwrócić na stronę z cyframi).
Cyfry te oznaczają pola z których gracz dostanie surowce jeżeli wypadnie na kostkach rezultat równy liczbie na żetonie.

Osadnicy z Catanu

Rozgrywka
Po przygotowaniu planszy gracze rzucają kostkami w celu ustalenia kolejnośći. Ten który ma najwięcej rozpoczyna i ustawia swoje budynki jako pierwszy, a ten co ma najmniej jako ostatni. Paradoksalnie jednak bardziej opłaca się być ostatnim! Otóż gracz może wystawić osadę + drogę, później to samo robią kolejni gracze, aż do ostatniego. Ten ostatni wystawia osadę + drogę, następnie ustawia kolejną osadę + drogę i teraz kolejka idzie od tego gracza ostatniego do pierwszego.
Rozstawienie początkowe jest kluczowe, gdyż ten kto postawi swoje budynki przy polach mających większe prawdopodobieństwo wylosowania przez rzut dwoma kostkami (np. 5, 6, 8 ? są one oznaczone większymi cyframi) będzie dostawał więcej surowców, co da mu możliwość szybkiej rozbudowy.

Po tych rozstawieniach następuje właściwa faza gry. Gracz rzuca kostką i każdy gracz, który sąsiaduje z polem oznaczonym wynikiem uzyskanym na kostkach otrzymuje surowce z tego pola. Surowców jest 5 ? drewno, glina, zboże, wełna, kamień. Dysponując odpowiednią ich ilością można wybudować:
– drogę ? jest potrzebna, gdyż odstęp między dwoma budynkami musi wynosić, co najmniej 2 drogi. Ponadto ten kto ma najdłuższą drogę zyskuje dodatkowe 2 punkty zwycięstwa
– osadę ? daje 1 punkt zwycięstwa
– miasto ? daje 2 punkty zwycięstwa, a ponadto podwaja ilość surowców jakie pobieramy z danego pola
– karta rozwoju ? tutaj można dostać różne dobre rzeczy jak np. 1 punkt zwycięstwa, darmową budowę 2 dróg, monopol ? gracze muszą Ci oddać wybrany surowiec itp. Najczęściej dostajemy jednak rycerza, który pozwala przestawić złodzieja, a mając największą liczbę rycerzy dostajemy 2 pkt zwycięstwa.

Po rzucie kostką gracze mogą przystąpić do wymiany między sobą. Z tym jednak ograniczeniem, że wolno handlować jedynie z graczem aktywnym. Jeżeli żaden z graczy nie jest chętny do wymiany zawsze można wymienić się niejako z ?bankiem?. Wymiana taka jest po kursie bardzo niekorzystnym dla gracza 4:1 lub też jeżeli posiada on budynek przy porcie na krańcu mapy może być to 3:1 lub 2:1.

Osadnicy z Catanu

Złodziej
Przy uzyskaniu na kostce wyniku 7 gracz przestawia na planszy złodzieja. Złodziej pozwala zablokować dane pole tak, że jak wypadnie jego liczba gracze nie dostaną z niego surowców, a ponadto daje możliwość kradzieży losowego surowca od jednego z graczy sąsiadujących z tym polem.
Najgorsze jest chyba to, że jak wypada 7 to trzeba odrzucić połowę surowców jeżeli ma się ich więcej niż 7 (z zaokrągleniem w dół). Zmusza to do inwestowania, a nie chomikowania zapasów.

Zasady Osadników są bardzo proste i każdy opanuje je w kilka minut. Dodatkowo twórcy gry przygotowali skrót niezbędnych zasad i początkowe rozstawienie, umożliwiające rozegranie partii praktycznie zaraz po otwarciu pudła.

Osadnicy z Catanu są bardzo miłą i prostą grą. Początkowo nie byłem do końca do nich przekonany, bo denerwowała mnie losowość i możliwość blokowania danego gracza za pomocą złodzieja (najczęściej to mnie wszyscy blokowali). Jednak w miarę czasu nabiera się pewnej wprawy w grze i można pokusić się o stosowanie jakiś bardziej rozwiniętych strategii i planowania na czym się skoncentrować np. czy się rozbudowywać, czy kupować karty rozwoju, czy może starać się wyspecjalizować w jednym surowcu, żeby później wymieniać się z innymi.

Osadnicy z Catanu

Największą wadą Osadników jest jednak ich losowość. Czasem trafiają się partię świetne, ale czasem mapa tak się rozłoży, że rozgrywka będzie trwać i trwać, a gracze w ogóle nie zbliżają się do końca. Szczególnie wtedy kiedy każdemu brakuje podstawowych surowców ? gliny i drewna, bo losują się one na 2, 3, 4, 12, 11.
Osadnicy z Catanu najlepiej sprawdzają się na 3 graczy. Na 4 jest już trochę za tłoczno na mapie i pewnym momencie brakuje przestrzeni pod rozbudowę, szczególnie jak wszyscy zaczęli grę blisko siebie.

Podsumowując mogę z czystym sumieniem polecić Osadników z Catanu osobom szukającym mało skomplikowanej gry planszowej, której zasady można wytłumaczyć w 5min. Szczególnie może się ona spodobać fanom Monopoly, czy też Eurobussines?u.

Zasady turniejowe
Powstały alternatywne zasady dla rozgrywek turniejowych. Gra się w 3 (ale można ich użyć również przy grze w 4). Gracze na początku rozgrywki ustawiają kolejno:
1. Miasto + drogę
2. Osadę + drogę
3. Teraz z powrotem zaczyna pierwszy gracz i każdy po kolei ustawia 1 drogę
Powoduje to, że gracze od początku zaczynając mają 3 punkty zwycięstwa, a z miasta dostają dwa razy więcej surowców, więc szybciej się rozbudują. Dzięki dołożeniu dodatkowej drogi będą mieli na starcie 2 drogi i mogli od razu wybudować osadę.

Informacje o grze	Ocena autora
Liczba graczy: 3 – 4 Wiek graczy: od 10 lat Czas gry: 45 – 90 minut Twórca: Klaus Teuber Wydawca: Galakta Wydanie / Instrukcja: polskie / polska Cena: 100zł